W artykule chcemy przybliżyć Growth through Play System ™ (GPS) – opartą na wzajemnych relacjach, niedyrektywną metodę pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu.
Podstawowe informacje
Growth through Play System ™ (GPS) to program wspierania rozwoju dziecka, koncentrujący się na podstawowej kwestii dotyczącej autyzmu – problemach w nawiązywaniu adekwatnych kontaktów społecznych. Terapia relacji to zaspokajanie istotnych potrzeb rozwojowych i emocjonalnych dziecka. Sprawia radość dziecku i jego rodzicom, pogłębiając i wzbogacając wzajemny kontakt.
GPS to innowacyjna metoda pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu. W przeciwieństwie
do podejścia behawioralnego jest metodą niedyrektywną, rozwojowo – relacyjną, a jej nadrzędną zasadą jest „podążanie za dzieckiem”. Terapeuta pracuje
na najbardziej zaburzonych sferach rozwoju, czyli kompetencjach społecznych
oraz emocjonalnych. Łączy sprawdzone elementy programów bazujących na wzajemnych interakcjach i tych opartych o zasady funkcjonowania mózgu, w celu stworzenia metody skupiającej się na wszechstronnym rozwoju. Poza tym system GPS jest niezwykle elastyczny, dlatego może być uzupełnieniem dowolnej metody lub sam w sobie stanowić kompletny program.
Metoda ta opiera się na psychologii rozwojowej i zakłada, że jeżeli wystąpiły pewne luki w jego rozwoju, to powinniśmy do nich wrócić, aby przygotować dziecko do opanowania trudniejszych, bardziej skomplikowanych umiejętności. Rozwój człowieka możemy zwizualizować sobie jako “kroki”, które musimy opanować w odpowiedniej kolejności, bo każdy następny bazuje na wcześniejszym. Oznacza to, że np. dziecko stoi, zanim nauczy się chodzić, a nauczy się chodzić, zanim zacznie biegać. Dzieci ze spektrum autyzmu często pomijają pewne kroki rozwojowe. Na przykład używają słów, zanim zaczną używać gestów zintegrowanych z mimiką i kontaktem wzrokowym. Skutkiem pomijania pewnych kroków rozwojowych są trudności w interakcjach z innymi ludźmi oraz problem ze zdolnością zdobywania nowych umiejętności.
Spodziewane efekty
Celem głównym, do którego dążymy w terapii jest umiejętność budowania przez osoby ze spektrum autyzmu adekwatnych relacji z drugą osobą . Aby tego dokonać, terapeuta powinien być partnerem dla dziecka, poznać jego świat i powoli, stopniowo kierować uwagą dziecka.
System Rozwoju Poprzez Zabawę pomaga skupić się na kluczowych dla rozwoju dziecka umiejętnościach oraz dostarcza strategii i aktywności, które można włączyć do codziennego życia. Powszechnie wiadomo, że uczymy się najłatwiej, gdy jesteśmy zmotywowani i naprawdę zainteresowani tematem. Zabawa w Growth through Play System zaczyna się od tego, co dziecko już umie i czym się interesuje. Bazując na kluczowych, mocnych stronach malucha i skupiając się na obszarach jego zainteresowań́ można być pewnym, że jego zaciekawienie nowymi aktywnościami, zadaniami będzie znacznie prostsze. I tym większa radość́ będzie towarzyszyła dziecku, a także rodzicom i terapeutom.
Rola rodzica
Rodzice są̨ kluczowymi postaciami w zrównoważonym rozwoju dziecka. Dlatego system GPS skupia się na przygotowaniu ich do roli głównych terapeutów za pomocą łatwych i praktycznych wskazówek, dopasowanych do planu terapeutycznego.
System Rozwoju Przez Zabawę pomaga również rodzicom, ponieważ dla nich to również duże wyzwanie i początek zmian w życiu. Dlatego ważne jest, by mogli pogodzić się emocjonalnie z diagnozą, zredukować stres i poprawić samopoczucie, określić kluczowe etapy rozwoju społeczno-komunikacyjnego dziecka oraz włączyć dziecko do radosnej, głębokiej i odwzajemnionej interakcji, by pomagać mu się uczyć
Rola terapeuty
Rolą profesjonalisty jest wskazanie rodzicom dziecka ze spektrum autyzmu właściwej drogi terapeutycznej. Określenie kluczowych etapów rozwoju, które w życiu dziecka nie wystąpiły, a także udzielenie wskazówek jak pogłębić i wzbogacić wzajemne relacje. Z niewielkim wsparciem specjalisty rodzice mogą pomóc dziecku rozwijać nowe umiejętności, a także czerpać nieograniczoną radość z interakcji w czasie wspólnej zabawy.
Kadra Dreamlab systematycznie dokształca się, bierze udział w szkoleniach kompetencyjnych by zapewnić jak najlepszą jakość terapii dzieciom w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym. Ważne jest, aby dzieci ze spektrum autyzmu uczęszczające na zajęcia w Dreamlab były radosne, czuły się bezpieczne i potrafiły nawiązywać prawidłowe interakcje społeczne. Dlatego stosujemy różnorodne metody pracy, aby rozwijać ich umiejętności społeczne, emocjonalne, komunikacyjne i poznawcze.
Growth through Play System ™ w Dreamlab w Sopocie
Metody pracy z dzieckiem stosowane w GPS są w Dreamlab bardzo bliskie. Nasi terapeuci na co dzień wykorzystują elementy tego systemu. Już na etapie adaptacji staramy się zbudować relację i stworzyć atmosferę zaufania oraz dać dziecku ciepło i poczucie bezpieczeństwa. Nasze zajęcia odbywają się w miejscach, o których wiemy z wywiadu z rodzicami, że są przez dziecko lubiane np. na podłodze, huśtawce, trampolinie, z wykorzystaniem akceptowanych aktywności i zabawek. Dzięki byciu atrakcyjnym partnerem dla dziecka mamy możliwość wejścia w jego świat, nawiązania dobrych relacji, a następnie kształtowania kluczowych umiejętności i kompetencji adekwatnych do wieku rozwojowego dziecka.
Przechodząc korytarzami Dreamlab często słychać śpiewy, radosne okrzyki i śmiechy dzieci oraz terapeutów. Jesteśmy przekonani o tym, że dzięki wspólnej, zaangażowanej zabawie, pracujemy na sukces naszych przedszkolaków, którym będzie ich zaangażowanie w spontaniczne, adekwatne relacje z rówieśnikami i innymi osobami z otoczenia.
Dziękujemy Fundacji Zrozumieć Autyzm w Łodzi za możliwość udziału w szkoleniu i fantastyczną wiedzę z zakresu Growth through Play System*
* Więcej informacji na temat naukowych podstaw Systemu Growth through Play można znaleźć na stronie Fundacji Zrozumieć Autyzm, która jest oficjalnym i jedynym partnerem Instytutu Relate to Autism w Polsce i jako jedyna ma pełne uprawnienia do szkolenia
w technikach GPS .
Katarzyna Michałowska, Paulina Motyl- Słowicka
