Czy wiesz, że…
…im bardziej zaawansowany gatunek, tym więcej czasu spędza na zabawie? Tak, my, ludzie, spędzamy na zabawie więcej czasu niż jakikolwiek inny gatunek. Co to oznacza? Uczymy się poprzez zabawę (dzieci, ale też dorośli), budujemy relacje poprzez zabawę, stajemy się kreatywni, tworzymy innowacje – wszystko ma swoje źródło w zabawie. Zabawa jest idealną motywacją, ponieważ inspiruje miłość do nauki. Jest niezbędnym czynnikiem dla naszego rozwoju i samopoczucia.
Z czego w takim razie składa się zabawa i dlaczego jest tak ważna? Zabawa jest dobrowolna i wewnętrznie motywująca. Nie potrzebujemy się do niej zmuszać, jest czymś, co samo w sobie motywuje. Jest przyjemna – liczy się tu i teraz, czujemy przepływ endorfin, czystą radość. W zabawie jesteśmy aktywnie zaangażowani, jesteśmy kreatywni, jesteśmy częścią tego, co się dzieje. To nie jest rozrywka – rozrywka jest pasywna, a w zabawie działamy. Dodatkowo zabawa jest zmienna i elastyczna – możemy dodawać lub zmieniać elementy, dostosowując je do tego, na co aktualnie mamy ochotę. Nie ma narzuconej struktury, którą musimy przestrzegać. Jednak co jest najlepsze w zabawie? Liczy się droga – nie cel, co oznacza, że środki i proces mają większe znaczenie niż efekt końcowy.
7 etapów ludzkiej zabawy
The National Institute for Play identyfikuje siedem etapów ludzkiej zabawy:
- Attunement Play („zestrojenie się”) – jest to podstawowy etap zabawy, który rozwija się u niemowlaków. Jak to się dzieje? Poprzez nawiązywaniu kontaktu wzrokowego i uśmiechanie się do siebie mamy i dziecka – dostrajają się do siebie poprzez aktywowanie prawej półkuli mózgu, oboje są w stanie przyjemności, czyli zabawy.
- Body play and movement („ruch ciała”) – poznawanie własnego ruchu kształtuje wiedzę o świecie – jest to sposób na poznanie, a my poprzez ruch i zabawę rozwijamy myślenie. Na przykład skok w górę jest lekcją na temat grawitacji oraz ciała. Ruch przyspiesza naukę.
- Object play („zabawa z obiektem”) – uczymy się poprzez manipulowanie przedmiotami – im lepsza umiejętność manipulowania przedmiotami, tym bogatsze obwody w mózgu. Istnieje korelacja pomiędzy skutecznym rozwiązywaniem problemów w wieku dorosłym a łatwością w manipulowaniu obiektami.
- Social play („zabawa społeczna”) – od najbardziej podstawowego zapaśnictwa młodych zwierząt, po najbardziej złożoną i żartobliwą pogawędkę bliskich przyjaciół – zabawa społeczna jest kluczowym aspektem rozwoju.
- Imaginative and Pretend Play – zdolność małego dziecka do rozwoju umysłu prowadzi poprzez „zabawę udawaną”, która to jest kluczem do kreatywności i innowacyjności. Badania naukowe podkreślają wagę tej metody zabawy, ponieważ rozwija ona umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach.
- Storytelling-Narrative Play („zabawa narracyjna, opowiadanie historii”) – zrozumienie świata jest centralnym aspektem wczesnego rozwoju. W miarę dorastania opowieści ożywają i pomagają nam zrozumieć siebie i innych. 7. Creative Play („kreatywna zabawa”) – możemy uzyskać dostęp do zabawy pełnej fantazji, aby przekroczyć rzeczywistość naszego zwykłego życia – i to wszystko w naszym umyśle. Wraz z pojawieniem się technologii obrazowania mózgu te naturalne tendencje do „fantazjowania”, tak ważne dla adaptacji w zmieniającym się świecie, mogą być lepiej zrozumiane i rozwijane.
Czy już wiesz dlaczego tak ważne jest się bawić? Jako dorośli zapomnieliśmy jak się bawić i nie wiemy jak pomóc rozwijać się dziecku poprzez zabawę. Jak się tego nauczyć? Usiądź przy dziecku na podłodze i podążaj za nim. Odpuść wszystkie oczekiwania, wyobrażenia, zostaw „muszę” i „powinnam” za drzwiami. Nie przejmuj się tym, co inni mogą sobie w tym momencie o tobie pomyśleć, podczas gdy turlasz się po podłodze. Po prostu bądź tu i teraz i działaj. Znajdź radość z tej chwili.
Źródło: http://www.nifplay.org/
Magdalena Elmanowska